-
Seme-alabak eduki ahal izango ditut?
Endometriosia izateak ez du esan nahi seme-alabak ezin edukitzea, baina badakigu zailtasun handiagoa egon daitekeela, endometriosiak tronpei eragiten dienean edo obulutegiaren erreserba murrizten denean, adibidez. Horregatik, gomendatzen da ernaldia lehenbailehen bilatzea edo, hautatutako kasuetan, ugalkortasuna babestea.
-
Endometriosia hereditarioa da?
Endometriosia ez da gaixotasun hereditario bat, fibrosi kistikoa edo hemofilia ez bezala. Hala ere, familiako nolabaiteko joera hauteman da (2. motako diabetesaren kasuan bezala), eta, beraz, emakume batek endometriosia badu, alabak aukera gehiago ditu endometriosia izateko, amak ez badu baino. Baina, gainera, gaixotasuna garatzeko faktore gehiago eman behar dira endometriosia duten 1. mailako senideak izate hutsa baino.
-
Ebakuntza eginez gero, mina desagertuko da?
Endometriosia duen paziente bati lehen aldiz operatzen diogunean, litekeena da mina nabarmen hobetzea. Geroago esku hartu behar badugu, arrakasta izateko probabilitateak txikiagoak dira.
Kirurgia ez da minaren soluzioaren sinonimoa. Badakigu endometriosia gaixotasun kronikoa dela, eta berriro agertzeko joera duela, nahiz eta ebakuntza-gelan lesio guztiak erauzi. Gainera, mina eragiten duten mekanismoak konplexuak dira: zentzumen-transmisio alteratua, minez “blaitutako” burmuina … Horrenbestez, minaren kontrola faktore anitzekoa da, eta hainbat mailatan abordatu behar da.
-
Nire alabak hilekoa izatean mina du, zer egin ahal dut?
Hilekoarekin mina izateak ez du esan nahi endometriosia duenik. Baina mina ohiko analgesikoekin kontrolatzen ez bada, komeni da lehen mailako arretako/ginekologoek hasierako balorazioa egitea, endometriosia baztertzeko eta/edo sintomak kontrolatzeko.
-
Endometriosia minbizia al da?
Ez, ez da minbizia. Endometriosia ugaltzeko adinean dagoen emakumeari eragiten dion gaixotasun kroniko onbera da; hau da, menopausiara iristean, obulutegiko hormona-jarduera etetean, gaixotasunak ere bere jarduera galtzen du. Horregatik, endometriosia izateak ez du esan nahi obulutegian minbizia detektatzeko kontrol gehiago egin behar direnik.
-
Komeni al da obuluak izoztea, gaixotasunaren larritasuna gorabehera?
Espezialista batek emandako ugalketa-aholkua izan behar da endometriosia duen pazientearen hasierako ebaluazioaren partea. Obozito-Kriokontserbazioa bezalako teknika baten aholkua, bai eta edozein tratamendu edo interbentzio planifikatzea ere, indibidualizatu eta pazientearekin adostu behar da, teknika bakoitzaren benetako itxaropenei buruz eta arrisku/onurei buruz behar bezala informatu ostean.
Obozitoen kriokontserbazioa ugalkortasuna zaintzeko teknika bat da, eta emaitzak asko hedatu eta optimizatu dira azken urteotan. Teknika honen bidez, obulutegia estimulatu eta, ondoren, baginatik zeharreko puntzio folikularra egiten da, obozitoak lortzeko. Kriokontserbatutako obozito horiek ICSI teknika erabiliz laborategian enbrioiak sortzeko baino ezin dira erabili, inoiz ez hain konplexuak ez diren beste teknika batzuetarako, ez eta ugalkortasun naturala lehengoratzeko ere. Kriokontserbazioko egungo teknikei esker, nabarmen hobetu dira haurduntze-tasak; hala ere, pronostikoa kriokontserba ditzakegun obozitoen kopuruaren eta emakumearen adinaren araberakoa izaten da.
-
Ba al dago arriskurik gaixotasunak ugalkortasun-tratamenduekin okerrera egiteko?
Obulutegiaren estimulazioak hormona-maila plasmatikoen igoera dakar, ziklo natural batekin alderatuta, eta endometriosia gaixotasun hormona-mendekoa da. Hala ere, hormona-mailen gorakada oso epe laburrean gertatzen da, eta epe ertain eta luzean gaixotasunaren bilakaeran eragin nabarmena izateko aukerak oso urriak dira. Bestalde, ugalkortasun-tratamenduaren bidez haurduntza lortuz gero, endometriosiaren bilakaeran eragin onuragarria izango luke.
-
Obuluak izozteak okerragotu al dezake gaixotasuna?
Obozitoen kriokontserbazioak obulutegiaren estimulazioa egitea eskatzen du, eta, ondorioz, odoleko hormona-mailak handitzea. Beste ugalketa-teknika batzuetan gertatzen den bezala, hazkunde hori oso epe laburrean gertatzen da, eta, beraz, epe ertain eta luzean gaixotasunak izan dezakeen eragin kaltegarria oso inprobablea da. Beharrezkotzat jotzen bada, plasma-mailen igoera horiek eta horiek endometriosia-ehunean izan dezaketen eragina murrizteko farmakoak erabil daitezke.
-
Zer arrisku ditu endometriosirako tratamendua eteteak, ugalkortasun naturaleko prozesua hasiz gero?
Tratamendua eteteko arrisku potentziala modu indibidualizatuan baloratu behar da, emakume bakoitzarena. Kasu guztietan komeni da espezialista batek aldez aurretik balorazioa egitea, eta ugalkortasun-aholkuak ematea. Balorazio horrek azpiugalkortasun-faktoreak identifikatzeko eta tratamenduak banaka planifikatzeko parada ematen du, aukerak optimizatzeko. Era berean, bikote heterosexualen kasuan, komenigarria izan daiteke bi bikotekideei oinarrizko azterketak egitea, endometriosiari lotutako edo lotu gabeko beste faktore batzuk identifikatu ahal izateko, ugalkortasun naturala baldintzatu dezaketenak.