Marta Menchacak eta Susana Tejadak Dama de la Lámpara ‘sariak jaso dituzte, gaixo onkologikoekin egunero egiten duten lana goraipatuz.
Sari horiek Sandra Ibarra Fundazioak eta Madrilgo Unibertsitate Autonomoko (UAM) Medikuntza Fakultateko Erizaintza Sailak sortu zituzten, Estatu osoko ospitale publikoetako unitate onkologikoetan lan egiten duten erizainen lan ona ikusarazteko eta nabarmentzeko.
Oso aintzatespen berezia da; izan ere, pazienteek, senideek eta zaintzaileek berek, bozketen bidez, hiru kategoriatan aitortzen diote profesional horien lana erizain enpatikoenari, erizain entrenatzaileari eta erizain bizidunenari, bi esparrutan, helduen eta haurren ospitaleetan.
Alde batetik, Marta Menchaca Onco-Hematologia pediatrikoko erizainak erizain entrenatzailearen ‘kategoria jaso du, pazientziaz nork bere burua zaintzeko aholkuak irakasten dituena eta pazienteak eta senideak egunetik egunera ahalik eta baldintza onenetan eta bizi-kalitaterik onenarekin jarraitzeko gai izateko beharrezko tresnak ematen dituena.
Marta Menchaca. Onco-Hematologia pediatrikoko erizaina
Zer suposatzen du errekonozimendu honek zuretzat?
Ohore handia da sari hori jasotzea, eta pizgarri handia, ilusio eta gogo handiagoz lan egiten jarraitzeko. Gure haur eta nerabe minbizidunen familiek eta zaintzaileek ematen dute errekonozimendu hori, eta horrek balio paregabea ematen dio, haiek baitira gure zainketen helburu eta arrazoi nagusia.
Gure egunerokoan eskuz esku lan egiten dugu haurrekin, nerabeekin eta haien familiekin. Maila fisikoan ez ezik, maila emozional eta sozialean ere tratamenduen gogortasunaren lekuko gara. Haiekin batera, sakoneko lasterketa horretan egiten duten borroka partekatzeak haien premiez jabetzea ahalbidetzen digu, eta haien indarguneak eta ahuleziak ondo ezagutzeko aukera ematen digu. Ezinezkoa da haur eta nerabe bat zaintzea familia kontuan hartu gabe; unitate bat bezala hartu behar dira. Erizain gisa egiten dugun lana da, baliabideak, trebetasunak eta ezagutzak ematea zaintza seguruak bermatzeko, betiere eskura dugun ebidentziarik onenean oinarrituta. Horrela, tratamenduak nahi ez dituen ondorioak minimizatzea lortuko dugu, eta zainketen segurtasuna sustatuko dugu, pazienteen eta familia aktiboen auto-zaintza erraztuz. Horri esker, haien bizi-kalitatea hobetuko dugu eta erizaintzako arreta integrala eskainiko dugu.
Nola bizi izan duzu?
Ustekabekoa eta ikaragarria izan da. Gure haur eta nerabeen familiei esker ona baino ezin diet erakutsi. Aitorpen partekatua eta gure ospitaleko Hematologia eta Onkologia Unitateko erizain, laguntzaile, psikokologa eta onkopediatren giza talde osoari zabaltzeko modukoa da.
Gure pazienteen eta haien familien bizi-kalitatea sustatzen duten proiektu guztietan baldintzarik gabe parte hartzen duen erizaintzako profesional-talde handi bati esker soilik lor daiteke horrelako aintzatespen bat.
Zure ustez, horrelako ekimenek lagundu egiten dute erizaintzak osasun-arretan egiten duen funtsezko lana ikusarazten?
Jakina, eta nire esker ona errepikatzen diet minbizia duten pazienteen eta haien familien bizipenetatik sortzen diren fundazioei eta elkarteei. Haurrek inork baino hobeto dakite zer den gaixotasun horren diagnostikoari eta tratamenduari aurre egitea.
Aitorpen horrek agerian uzten du Erizain Onkologiko Pediatrikoak bere egunerokoan egiten duen lan garrantzitsua.
Bestalde, Susana Tejada Helduen Onco-Hematologia Plantako erizainak Erizain bizitzaz beteen kategorian errekonozimendua jaso du. Erizain kategoria hori nahastezina da, goizero, arratsaldez edo gauez, bere txandaren hasieran edo ia etxera itzultzen denean, ospitaleko egunei kolorea ematen dien bere alaitasun eta bizitasunarekin iristen delako.
Susana Tejada. Helduen onco-Hematologia
Zer suposatzen du errekonozimendu horrek zuretzat?
Pertsonalki emozio handia da, ez nuen espero, izan ere, ez nekien bereizketa hori zegoenik. Sandra Ibarraren berri izan nuen, eta fundazio bat sortu zuela, baina ez nuen gogoan, harik eta nire ikuskatzailea hurbildu zitzaidan arte esateko zerbait oso ona zuela esatera.
Ilusioaren eta ile muturraren artean gelditu nintzen… Bat-batean burutik pasatu zitzaizkidan paziente guztiak, haien familia eta zaintzaileak… Bizitzako unerik zailenetan itzultzen diguten maitasun horrek egiten digu aurrera gehien… Eta hori gutxi balitz, beren denboraren zati bat galdu dute omenaldi honekin eskertzen. Argi dago horrek energia kargatzea dakarrela, txute bat horrela jarraitzeko eta, ahal bada, hobeto.
Nola bizi izan duzu?
Bat etorri da Madrilera joan naizela, eta lankide batek idatzi dit nire ibilbide berrian animoak emateko… Eta gainera hau esan zidan… “Eskerrak eman nahi nizkizun nire lagun Kristina bere ospitaleratze guztietan hain ondo sentiarazteagatik. Beti esaten zidan erizain bat dago, goizero edalontzi bat margotzen egun on ematen didana. Irribarre egiten dit sartzen den bakoitzean. Hain ondo sentiarazten nau … Kristina ez dago. Urtarrilean utzi gintuen. Nik badakit nola egiten duzun lan, baina gustua ematen du iristen zaren jendeak hori aitortzea. Eta jakitea merezi duzu. Besarkada bat eman nahi nizun, baina…”
Egia esan, bereizketa harro uzten zaituen zerbait da, eta horrelako mezuak jasotzen ditudanean, ezin naiz gusturago egon nire lanarekin. Ez dela erraza gehienetan.
Zure ustez, horrelako ekimenek lagundu egiten dute erizaintzak osasun-arretan egiten duen funtsezko lana ikusarazten?
Lanaren ikusgarritasuna funtsezkoa da…. Oraindik asko falta da gure lana funtsezkotzat jo dezaten gure zerbitzua behar ez duten pertsonek. Bereizketa horiek egitea beste urrats bat da, eta oso garrantzitsua, noski. Baina pazienteek ematen dute saria, bizi izan dutelako. Badakite zein garrantzitsua den zaintzen zaituen eta ezagutzen zaituen pertsona.
